گناه را ترک کنید تا حکمت بیابید!

بسم الله الرحمن الرحیم

متنی از دروس اخلاق حضرت آیت الله حق شناس (ره) را برای شما انتخاب کرده ایم

که ان شاءالله راهگشایی برای رهپویان حق و حقیقت باشد.

(و لقد جئتمونا فرادی کما خلقناکم اوّل مرّه) انعام/۹۴

آن اموالی که به آن فخر و مباهات می‌کردید و شما را از معنویات باز می‌داشت، در دنیا جا گذاشتید و ما هستیم و شما و اعمالتان.

علوم معنوی با قلب سروکار دارد

حضرت امام‌ قدس‌سره بارها می‌فرمودند که علوم دانشگاهی ظهور در مادیت دارد. علوم معنوی نشان دیگری دارد، با قلب سرکار دارد.

تبعیت از اوامر اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام، شرط ایمان است

امام صادق‌ علیه‌السلام فرمودند: ما به کسی مؤمن نمی‌گوییم، مگر این‌که از تمام اوامر ما تبعیت نماید «انّا لانعدّ الرجل مؤمناً حتّی یکون لجمیع امرنا متّبعاً و مریداً» (کافی/۲/۷۸)

برای تبعیت از اوامر اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام اول باید انسان با شرکت در مجالس علم، معالم دینش را یاد بگیرد، هیچ مانع و رادعی هم نمی‌تواند انسان را از انجام این وظیفه منع کند، حتی پدر انسان.

ترک محرمات الهی و حفظ عفت زبان

حضرت در ادامه فرمودند: «الا و ان من اتباع امرنا الورع». یعنی باید از محرمات الهی اجتناب بکنید. اگر کسی به شما بد گفت، نباید زبان شما از حد عفت خارج شود. اگر زبان از حد عفت خارج بشود، وامصیبتاه باباجان! اگر در نماز جماعت شرکت کنید، ولی زبان شما عفت نداشته باشد، تمام اعمال شما عاطل و باطل خواهد شد.

افاضه الهی به قلب در اثر حفظ زبان

حال اگر کسی به من فحش داد و من به‌خاطر پروردگار از او صرف‌نظر کردم، فوری از جانب پروردگار به قلب من افاضه می‌شود و در قلب اثر می‌گذارد. این معنای زهد است. «زَهِدَ» در لغت یعنی «ترک و اعرض عنه«.

اسفتاده از حکمت جوان تارک گناه واقعاً این روایت شنیدنی است که رسول اکرم‌ صلی‌الله‌علیه‌‌و‌‌آله‌وسلم فرمودند: اگر جوانی را دیدید که به‌خاطر خدا نگاه به نامحرم را ترک کرد، همان وقت به او نزدیک شوید و از کلمات حکمت‌آمیز او استفاده کنید. «اذا رأیتم الرجل قد اعطی الزهد فی‌الدنیا فاقتربوا منه فانّه یلقی الحکمه». (بحارالانوار/۶۷/۳۱۱)

علم حقیقی در نزد آل‌محمد‌ علیهم‌السلام است

از این روایت معلوم می‌شود که علم باید افاضه بشود. حضرت فرمود: مشرق بروید، مغرب بروید، علم در نزد ما آل‌محمد‌ علیهم‌السلام است. علم حقیقی که قلب شما را اصلاح کند، قلب شما را روشن کند، در نزد ماست. (قال ابوجعفر‌ علیه‌السلام لسلمهبن کهیل و الحکم‌بن عتیبه: شرّقا و غرّبا فلاتجدان علماً‌ صحیحاً الا شیئا خرج من عندنا اهل‌البیت. (کافی/۱/۳۹۹)

معنای زهد در بیان امیرمؤمنان‌ علیه‌السلام

شخصی از امیرمؤمنان‌ علیه‌السلام سؤال کرد: زهد چیست؟ «قیل» اشاره به این است که قائل هر کسی باشد، اهمیتی ندارد، نه این‌که قول ضعیف باشد. لامیرالمؤمنین ما الزهد فی‌الدنیا؟» معانی‌الاخبار، للشیخ الصدوق/۲۵۱» حضرت در جواب فرمودند: زهد یعنی اعراض و دوری از حرام. «تنکّب حرامها». زهد، لباس کهنه پوشیدن نیست، لباس اطلس بپوش، اما از حرام خدا بپرهیز. بالاترین زاهد آن جوانی است که عمل بد را ترک کند، از نگاه به نامحرم پرهیز کند. همین که این جوان حرام را ترک کرد، با او همنشین شوید و از بیانات حکمت‌آمیزش استفاده کنید.

پیدا شدن فوری اثر معنویت در قلب

ببینید این شخص چه موقعیتی دارد! همین، دلیل بر حقانیت دین اسلام است. عجب دینی است که این نتیجه را فوری در قلب اشخاص پیاده می‌کند. این شخص که حکمت نمی‌دانست، چطور شد که در اثر ترک یک عمل بد صاحب حکمت شد؟!

پروردگار به‌خاطر این‌که این جوان ـ با این‌که غرایزش در کمال التهاب است ـ‌پا روی امیال نفسانی خود گذاشت، حکمت را به قلب او عنایت کرد. زاهد حقیقی اوست. از او استفاده کنید. پس معلوم می‌شود که اثر معنویت را فوری در خودتان حس خواهید کرد.

(و لقد آتینا لقمان الحکمه) «لقمان/۱۲»؛ ما به لقمان حکمت دادیم و قال‌ علیه‌السلام «العقل والفهم» (حضرت موسی‌بن جعفر‌ علیه‌السلام فرمودند: حکمتی که خداوند به لقمان داد،‌ عقل و فهم بود.) کافی/۱/۱۶ حکمتی که به لقمان‌ علیه‌السلام داده شد، عقل و فهم بود.

روایتی از امام صادق‌ علیه‌السلام در بیان معنای زهد

این روایت، عجب روایتی است که امام صادق‌ علیه‌السلام فرمودند: زهد به زایل کردن مال نیست، بلکه به این است که معنویتی را که خدا به من داده، بالاتر از آن میلیاردهایی که به دیگران داده، بدانم. «لیس الزهد فی‌الدنیا باضاعه المال و لاتحریم الحلال بل الزهد فی‌الدنیا ان لا تکون بما فی یدک اوثق منک بما عندالله عزوجل». (کافی/۵/۷۰)

مطالعه بیشتر

منبع: از ملک تا ملکوت – صفحه ۱۵۲